Palamut Balığı Ayrımı (Palamut yedim sanmayın)

  Merhabalar bu yazımda beni sıkça rahatsız eden halen balık tezgahlarında gördüğüm bir dolandırıcılık çeşidini anlatacağım. Bu kandırma yöntemi o kadar yaygın ki neredeyse bütün pazarlarda görüyorum ve hiç vazgeçilmiyor. Balıkçılarda palamut balığı olarak satılan balıkların çoğu palamut değil ona benzeyen daha ucuz ve lezzetsiz balıklar  nereden mi biliyorum çünkü palamut balığını ilk defa yediğimde aynı tuzağa düştüğümü anlamadım :).  Ama palamut zannederek yediğim balık yüzünden "Palamut ne kadar lezzetsiz biz balıkmış" imajını kafamda çizmiştim.  Bu yazıyı okuduğunuzda artık bu fırsatçılar tarafından kandırılamayacaksınız.

Şimdi gelelim konumuza

Palamut balığına şekil olarak benzeyen bir çok balık var  bu balıkların en başında yazılı orkinos var. Yazılı orkinosun palamut boylarında olanları oldukça lezzetsiz ve çok ucuz. Bu balığı palamut sanıp yiyen bir daha palamut yemek istemez. Yazılı orkinosun büyük bireylerinin lezzetli olduğunu duydum ama bu konumuz dışı.

                                             PALAMUT(Sarda sarda)

YAZILI ORKİNOS(Euthynnus alletteratus)

İKİ BALIĞIN AYRIMI

İki balık birbirinden ayırt etmenin en kolay yolu sırt çizgileri ve karın benekleri yazılı orkinosun karnında benekler olur  ve sırt çizgileri karışık desenli bir havası vardır. Palamutta ise sırt çizgileri düzgündür ve karın bölgesinde benekler yoktur yazılı orkinosun eti koyu kırmızı (bazen siyah) ve kanlıdır palamutun daha beyaz ve lezzetli bir eti vardır. 

Artık tezgahlarda balık bakarken bu küçük püf noktalarla balığınızı seçebilirsiniz ben kendi alışverişimde yazılı orkinosa palamut yazan esnaftan bir şey almıyorum. Bazen yazılı orkinosa Akdeniz palamudu gibi daha masum isimlerle de satıyorlar bence bu da yanlış.

Eğer siz de Palamut yemem diyorsanız bu ayrımı yaparak palamuda bir şans daha verin eminim gözünüzdeki itibarını kurtaracaktır :)

Bonus Balık Tombik(Auxis rochei)

Bir de Tombik(gobene) balığı var  bu balığı da palamut olarak satıyorlarmış ben denk gelmedim ama siz kesin gelmişsinizdir. Vücudu daha torpido olsa da yine sırt çizgilerinden kendini ele veriyor :)

 

                      Palamut(Sarda sarda)

Bu namlı balık hakkında bir şeyler daha öğrenmek isterseniz diye buradan devam ediyorum.

Palamut her boyunda döneminde karşılaşıldığı av verdiği ve severek tüketildiği için boyuna göre halk arasında farklı isimlerle anılır bunlar şöyledir: 

• palamut vonozu (12–16 cm),
• kestane palamudu (16–22 cm),
• çingene palamudu (22–28 cm),
• palamut (28–35 cm),
• zindandelen (70 cm ve uzeri),
• torik (40–45 cm),
• sivri (45–55 cm),
• altıparmak (55–65 cm) ve
• piçuta (65 cm ve üzeri).

Bazı kaynaklara göre ise;

• 20 cm ye kadar palamut vanozu
• 20–30 cm arası çingene palamutu
• 31–40 cm arası palamut
• 40–50 cm arası kestane palamutu
• 51–60 cm arası torik
• 61-65 arası sivri
• 65–70 cm arası altıparmak
• 70 cm den büyük zindan delen.

Av yasağının bitmesi ile av veren palamut aralık ayına kadar tüketilebilir en lezzetli olduğu zaman duyumlara göre Ekim ayı en bol bulunduğu zaman ise kasım ayıdır. 

Palamudun torik olmuş bireyleri  genelde lakerda yapımında kullanılır.

Palamut bu coğrafyada o kadar uzun süre sevilerek tüketilmiş ki Bizans paralarında bile palamut balığı resimleri görüyoruz

Umalım bu balık daha uzun yıllar denizlerimizde ve tezgahlarımızda olsun. Hamsi ve Çaçadan sonra en çok avlanan balık olan Palamut bu av baskısına daha ne kadar dayanır o da bilinmez.