Merhabalar bu yazımda beni sıkça rahatsız eden halen balık tezgahlarında gördüğüm bir dolandırıcılık çeşidini anlatacağım. Bu kandırma yöntemi o kadar yaygın ki neredeyse bütün pazarlarda görüyorum ve hiç vazgeçilmiyor. Balıkçılarda palamut balığı olarak satılan balıkların çoğu palamut değil ona benzeyen daha ucuz ve lezzetsiz balıklar nereden mi biliyorum çünkü palamut balığını ilk defa yediğimde aynı tuzağa düştüğümü anlamadım :). Ama palamut zannederek yediğim balık yüzünden "Palamut ne kadar lezzetsiz biz balıkmış" imajını kafamda çizmiştim. Bu yazıyı okuduğunuzda artık bu fırsatçılar tarafından kandırılamayacaksınız.
Şimdi gelelim konumuza
Palamut balığına şekil olarak benzeyen bir çok balık var bu balıkların en başında yazılı orkinos var. Yazılı orkinosun palamut boylarında olanları oldukça lezzetsiz ve çok ucuz. Bu balığı palamut sanıp yiyen bir daha palamut yemek istemez. Yazılı orkinosun büyük bireylerinin lezzetli olduğunu duydum ama bu konumuz dışı.
PALAMUT(Sarda sarda)
YAZILI ORKİNOS(Euthynnus alletteratus)
İKİ BALIĞIN AYRIMI
İki balık birbirinden ayırt etmenin en kolay yolu sırt çizgileri ve karın benekleri yazılı orkinosun karnında benekler olur ve sırt çizgileri karışık desenli bir havası vardır. Palamutta ise sırt çizgileri düzgündür ve karın bölgesinde benekler yoktur yazılı orkinosun eti koyu kırmızı (bazen siyah) ve kanlıdır palamutun daha beyaz ve lezzetli bir eti vardır.
Artık tezgahlarda balık bakarken bu küçük püf noktalarla balığınızı seçebilirsiniz ben kendi alışverişimde yazılı orkinosa palamut yazan esnaftan bir şey almıyorum. Bazen yazılı orkinosa Akdeniz palamudu gibi daha masum isimlerle de satıyorlar bence bu da yanlış.
Eğer siz de Palamut yemem diyorsanız bu ayrımı yaparak palamuda bir şans daha verin eminim gözünüzdeki itibarını kurtaracaktır :)
Bonus Balık Tombik(Auxis rochei)
Bir de Tombik(gobene) balığı var bu balığı da palamut olarak satıyorlarmış ben denk gelmedim ama siz kesin gelmişsinizdir. Vücudu daha torpido olsa da yine sırt çizgilerinden kendini ele veriyor :)
Palamut(Sarda sarda)
Bu namlı balık hakkında bir şeyler daha öğrenmek isterseniz diye buradan devam ediyorum.
Palamut her boyunda döneminde karşılaşıldığı av verdiği ve severek tüketildiği için boyuna göre halk arasında farklı isimlerle anılır bunlar şöyledir:
palamut vonozu (12–16 cm),
kestane palamudu (16–22 cm),
çingene palamudu (22–28 cm),
palamut (28–35 cm),
zindandelen (70 cm ve uzeri),
torik (40–45 cm),
sivri (45–55 cm),
altıparmak (55–65 cm) ve
piçuta (65 cm ve üzeri).
Bazı kaynaklara göre ise;
20 cm ye kadar palamut vanozu
20–30 cm arası çingene palamutu
31–40 cm arası palamut
40–50 cm arası kestane palamutu
51–60 cm arası torik
61-65 arası sivri
65–70 cm arası altıparmak
70 cm den büyük zindan delen.
Av yasağının bitmesi ile av veren palamut aralık ayına kadar tüketilebilir en lezzetli olduğu zaman duyumlara göre Ekim ayı en bol bulunduğu zaman ise kasım ayıdır.
Palamudun torik olmuş bireyleri genelde lakerda yapımında kullanılır.
Palamut bu coğrafyada o kadar uzun süre sevilerek tüketilmiş ki Bizans paralarında bile palamut balığı resimleri görüyoruz
Umalım bu balık daha uzun yıllar denizlerimizde ve tezgahlarımızda olsun. Hamsi ve Çaçadan sonra en çok avlanan balık olan Palamut bu av baskısına daha ne kadar dayanır o da bilinmez.
Merhaba arkadaşlar bu yazımda size Karaburun Dolungaz koyundan bahsedeceğim. O bölgede kamp yapmak isteyenler varsa kafalarında ön fikir oluşmasını sağlayabilirim umarım.
Karaburun İzmire oldukça uzak kalıyor o yüzden gitmeden önce 2 defa düşünenler olabilir, ama zaten işin çekiciliği de burda bana göre. Şehirden uzaklaşa bildiğiniz kadar uzaklaşmalı sınız. Ancak o zaman o mis gibi deniz havasını tam anlamıyla içinize çekmiş olursunuz. Mecaz olarak söylemedim geldiğinizde istemsizce ara sıra derin bir nefes alıyorsunuz vücudunuzun buna ihtiyacı var. Dolungazdan bahsedeyim biraz Google Maps ile giderseniz saçma sapan keçi patikalarına aracınızı sürebilirsiniz. Zeytindibi mangal ve kahvaltının yanındaki yoldan girmeniz gerekiyor yolu takip edip 2. soldan dönüp sonraki çatalda yine sol yapıp dolungaza varabilirsiniz. zaten derme çatma tabelalar da var yardımcı olurlar.
Gitmeniz gereken yolun uydu görüntüsü.
Kamp Alanı
Dolungaza geldiğiniz zaman burada ŞirinBaba Campingi görüyoruz. 2020 haziranı için kişi başı fiyat 40 TL ödedik. kendi çadırınız ile gelip kalabilirsiniz. Tuvaletleri şaşırılacak kadar temiz genelde camping yerlerinde zor denk geldiğim bir şey olduğu için işletmeyi tebrik ederim. Kafetaryasında makarnalar pizzalar ızgara alkollü alkolsüz içecekler bulunuyor. Tek sevmediğim olay mangal işlerini tek bir yerde yapmak zorunda olmanız. Yangın korkusundan olsa gerek mangal etkinlikleri tek bir yerde toplanmış çadırınızın başında yakamıyorsunuz. çadır kurma yerleri için sessiz tenha yerler oldugu gibi geniş düzlüklerde var tercihinize göre kurabilirsiniz.
Şimdi geldi burada olma sebebimize DENİZ.
Dolungaza inerken yol üzeri manzaranız.
Burasının suyuna aşık olabilirsiniz. maldivlere kafa atacak berraklıkta bir suyu var. Ayaklarınızı suya soktuğunuz yer bir kaç metre irili ufaklı taşlar ve rahatsız edici bir dip yapısı var ama biraz sabredip ilerlerseniz bu kadar yolu neden çektiğinizi hemen anlayacaksınız. Suyun berraklığı renkleri ruhunuzu okşayacak ruh halinize kadar işleyecektir. Ben şahsen suda yüzerken çok huzurlu hissettim kendimi.
İçeride sıkıntılı elemanlar yok genelde aile yada çiftler tercih ediyor burayı gördüğüm kadarı ile ama hafta sonunu bilemem ben hafta içi çok huzurlu bir gün geçirdim.
Dolungazda Zıpkın Avcılığı
Amatör olarak hem tüfek ile sualtı avcılığı hemde olta ile balıkçılık faaliyetlerini çok seviyorum.
Bu harika berraklıktaki su ve dip yapısında dalışıma başlarken beni çok heyecanlandırdı ama maalesef umduğumu bulamadım :(
Mera yavru Mırmırlar ve diğer Siparidae familyası balıklarla dolu ama avlanacak boylarına rastlamak çok zor ve onlarda diğer bölgelerin balıklarına göre daha temkinliler. Merada baskın olarak Salpa ve Papağan balıkları var. Önüme çıkan Salpalara lezzetli bulmadığım için atış yapmadım sadece 1 tanesini alıkoydum ki yediğimde buranın Salpalarının da epey lezzetli öğrenmiş oldum. Papağan balıkları da heryerde olduğu için vuracak balık bulamazsam buraya gelir vururum diyerek 1 papağan vurarak garanti nasıl olsa diye açılmaya devam ettim. Açıklarda da istediğim balıklar yoktu bende kıyıya yüzmeye başladım kıyıda cirit atan papağan balıkları da ortadan kaybolduğunu görünce çıkmama 5 dakika kala güzel bir Yaladerma balığı ile avı bitirdim.
Zıpkın ile ilgili çevreden aldığım bilgiler:
1-Dolungazın sol tarafı açıklarında 6-7 Metra plaka taşlarında Sinağrit oluyormuş.
2-Ağustosta çok iri Topan Kefaller buralara giriyormuş
Dolungazda Olta Avı
Denize doğru yüksek kayalıklar Olta atmanız için çok müsait ve hiç bir takımı da taktırmadık önü kumluk olduğu için bir yerlere taktırarak takım kaybetmiyorsunuz. Oltayı atar atmaz harami balıklar çullanıyor pat küt derken 100 gramı geçmeyen Mırmırlar gelmeye başlıyor oltalara, siz salıyorsunuz onlar geliyor derken akşam oluyor mera sakinleşiyor haramiler azalıyor. Zilleriniz deli gibi çalıyor kamış adeta dans ediyor. Ne geldi Granyoz mu ? iri bir Mırmır mı ? ama gelenin kafa atışını hisseder hissetmez bir hüsran kaplıyor içinizi yine o geldi ! Belki gelmemiştir başka bir şeydir diye umudunuzu kaybetmeyerek çekiyorsunuz balığı karaya ve çıkan şey bir mığrı. Takımı dolamış heryerine sinirli sinirli çatacak yer arıyor. Kayalara taktırmadığınız takımınızı Mığrı hallediyor. Yavaştan toplanayım ama o sırada bir atış daha yapayım diyorsunuz siz toplanana kadar yine bir mığrı basıyor oltaya size de toplanıp gitmekten başka seçenek kalmıyor.
Olta ile ilgili duyduğum söylentiler:
1- "Bence hiç atmayın attığınıza değmez".
Özet ve bazı merak edilebilecek bilgiler de şöyle;
- Sivrisinek yok denecek kadar az ama onların yerini aratmayan karasinekler var.(Haziran verileri)
- Balık çok yok Papağan sürüsüne denk gelirseniz bölgeden ayrılmadan karnınızı doyuracak kadar vurmalısınız.
- Suyu bir çok yerde göremeyeceğiniz kadar temiz.
Karaburun Dolungaz için bir gecelik tatil ve av raporum bu arkadaşlar gidip gitmemek size kalmış ama yine de tavsiye ediyorum Selametle..
Merhabalar Balık seven dostlarım bu gün başlıkta saydığım siparidae familyasından birbirlerine çok benzeyen ve sık sık karıştırılabilecek balıkların ayrımını yapacağız. Bu aradada kısa kısa tanıtacağız.
Amatör olarak zıpkın ve olta ile ilgilenen biri olarak ilk öğrenmeye başladığım türler karagöz ailesidir. Bende amatör bir avcı olduğum için ve ilk blog yazım olduğu için yanlışım olursa şimdiden özür diliyorum. Umarım faydalı olabilirim.
Isparoz-Diplodus Annularis
Isparoz bütün denizlerimizde bulunan amatör balıkçı tarafından sofralık değeri olan biraz kılçıklı ama lezzetli bir balıktır. kılçıkları biraz sivri olduğundan rahatsız olanlar vardır ama yine de amatör balıkçının her an oltasına takılabilecek bir tavalık balıktır. çok fazla büyümez bir Sargoz balığı için 20 cm yasal sınırın bile altındayken bu balığın o boylara gelebileni trofe sayılabilir.
AYRIMI
Karagöz ailesinin genelinde olduğu gibi kuyrukta leke bulunur. Bunun dışında leke ve çizgiler çok belirsizdir. yüzgeçler sarıdır. Yani sadece kuyruk lekesi görürseniz ısparozdur
Karagöz-Diplodus Vulgaris
Karagöz de aynı ısparoz gibi denizlerimize yayılmış bir balıktır. ısparoz kıyılarda deli dolu gezerken karagöz büyüdükçe daha sakin bir hayat ister rahatsız edilmedikçe bölgesini terk etmek istemez kuytu sakin kayalık bölgelerde yaşar oltacılar için hedef balıklardandır. avı keyifli eti lezzetlidir.
Karagözün yasal avlanma boyu 18 cm dir.
AYRIMI
Kuyrukta ve Solungaç üstünde bulunan iki siyah leke bulunur. genç bireyler karıştırılmasa da yetişkin bireyler Sarıgöz balığı ile çokça karıştırılır. bir çok balıkçı sarıgöze karagöz der.
Sarıgöz-Spondyliosoma cantharus
Lekeker yok
Genç Yetişkin
Sarıgöz
Bir çok isimle tanılır bazıları Iskatari Iskatar Maviş. Değişik renklerde bulunabilir bazıları çok mavimsi olduğundan maviş adını da almıştır genç bireylerde baştan kuyruğa şeritler yer alır büyüdükçe renkleri koyulaşır.
16cm altı bireylerin avlanmaması önerilir
AYRIMI
Gözün üst kısmındaki çıkıntı ile ayrılabilir. Dudaklarının çıkıntılığı ile
sivriburun karagöze benzetilebilir ama sivriburun karagözde daha bariz bir çıkntı olduğu unutulmamalıdır. Başta kuyrukta lekeler yoktur
Mavimsi bir birey.
Sargoz-Diplodus sargus
Yakışıklı bir sargoz
Sarıgöze benzetilen renklerden
SivriBurun karagözede benzetilebilir
Güzel bir Sargoz daha
Sargoz
Zıpkıncı oltacı için bu balıktan avlamak gayet keyiflidir. Baltabaş ismi Marmarada sıkça kullanılır. diğer kuzenlerine göre daha iyi büyüdüğünden çok iri bireyleri av verebilir özellikle Marmara denizi iri sargoz diyarıdır. Enine siyah çizgileri ve kuyruğunda siyah lekesi vardır.
Sargoz yasal avlanma boyu 23 cm dir
AYRIMI
Benim ayırma metodum ilk olarak kuyruktaki leke ile dik inen çizgilere bakıyorum ikisi de varsa ya sargoz ya sivriburundur. son olarak bu iki tür arasında karar vermek için ağıza bakarım gaga gibi uzanmış çene var ise sivri burundur
Sivriburun ve sargoz ayırımı için uygun bir fotoğraf
Melanur-Oblada melanura
Melanur uzunluğu ile fark edilebilir
Melanur diğerlerinden biraz daha farklı karagözlar genelde dipte gezinirken melanur yüzeye yakın gezinir ve daha avcıdır. Yazıya melanuru sonradan ekleme gereği duydum kuyruğunda leke bulunur ve vücut daha uzuncadır.
AYRIMI
Isparoza benzetebiliriz aynı leke bulunuyor ve ısparoz gibi başka çizgiler pek yok ama melanurun bariz farkı vücudunun uzunluğu diğerleri daha küt tabak gibi olsalarda melanur uzun basketçi gibi
Sivriburun Karagöz-Diplodus puntazzo
Sivriburun Karagöz
Sivruburun Karagöz
Son balığımız Sivriburun Karagöz. sargoz ve karagözlerle beraber yemlenir ve gezinir ama oltaya daha bi nazlı geldiğini düşünüyorum sayı olarak da onlardan az oldukları için olabilir. uzanmış dudaklarında kırıcı dişleri vardır .
AYRIMI
Enine çizgiler sargozdan daha belirgindir dudaklarının çıkıntılığı ile sargoz dan hemen ayrılır.
Evet Kısıtlı bilgim dahilinde kendi bildiklerimden oluşturdum bu yazıyı o yüzden ezberimde bu balıkların hangi takımlarla yakalanacağını maalesef bilmiyorum ama midye sülünez karides boru kurdu ile güzelce avlanabilirler doğada yedikleri kabuklu ve kurtlarla aynı tür yemler ideal olacaktır.
Zıpkın avında en uyanık olanı Sargoz diye düşünüyorum büyükleri daha da akıllanıyor. meraklılar ama temkinliler. umarım bu balıkların ayrımını sorunsuzca yapabilirsiniz artık. Rastgele :D
Not:Yazılar alıntı olmayıp resimler google den bulunmuştur. Paylaştığım resimler size aitse. telif hakkı gereği kaldırılmasını isteyebilirsiniz.